IX Languebam : sed tu comitatus protinus ad me Venisti centum, Symmache, discipulis. Centum me tetigere manus aquilone gelatae : Non habui febrem, Symmache, nunc habeo. XIII Sum, fateor, semperque fui, Callistrate, pauper, Sed non obscurus nec male notus eques, Sed toto legor orbe frequens et dicitur 'Hic est', Quodque cinis paucis, hoc mihi vita dedit. At tua centenis incumbunt tecta columnis Et libertinas arca flagellat opes, Magnaque Niliacae servit tibi glaeba Syenes, Tondet et innumeros Gallica Parma greges. Hoc ego tuque sumus : sed quod sum, non potes esse : Tu quod es, e populo quilibet esse potest. XXVI Quod alpha dixi, Corde, paenulatorum Te nuper, aliqua cum iocarer in charta, Si forte bilem movit hic tibi versus, Dicas licebit beta me togatorum. XL Pinxisti Venerem, colis, Artemidore, Minervam : Et miraris, opus displicuisse tuum? XLIII Thais habet nigros, niveos Laecania dentes. Quae ratio est? Emptos haec habet, illa suos. |
XLVII Numquam se cenasse domi Philo iurat, et hoc est : Non cenat, quotiens nemo vocavit eum. LVII Cum voco te dominum, noli tibi, Cinna, placere : Saepe etiam servum sic resaluto tuum. LVIII Cras te victurum, cras dicis, Postume, semper. Dic mihi, cras istud, Postume, quando venit? Quam longe cras istud, ubi est? aut unde petendum? Numquid apud Parthos Armeniosque latet? Iam cras istud habet Priami vel Nestoris annos. Cras istud quanti, dic mihi, possit emi? Cras vives? hodie iam vivere, Postume, serum est : Ille sapit, quisquis, Postume, vixit heri. LXVIII Arctoa de gente comam tibi, Lesbia, misi, Ut scires, quanto sit tua flava magis. LXXIII Non donem tibi cur meos libellos Oranti totiens et exigenti, Miraris, Theodore? Magna causa est : Dones tu mihi ne tuos libellos. LXXXI Semper pauper eris, si pauper es, Aemiliane. Dantur opes nullis nunc nisi divitibus. |
ad, inv. : vers, à, près de Aemilianus, i, m. : Emilien aliquis, a, id : quelqu'un, quelque chose alpha : alpha (1ère lettre grecque = le premier) annus, i, m. : année apud, prép+acc : près de, chez aquilo, onis, f. : aquilon, vent du nord, nord arca, ae, f. : coffre arctous, a, um : du nord Armenii, orum : les Arméniens Artemidorus, i, m. : Artémidore at, inv. : mais aut, conj. : ou, ou bien beta : 2ème lettre grecque, = le second bilis, is, f. : bile, colère Callistratus, i, m. : Callistratus causa, ae, f. : cause ceno, as, are : dîner centenus, a, um : presque tj au pl. : chaque fois cent, cent centum, inv. : cent charta, ae, f. : papyrus, papier, écrit cinis, eris, m. : cendre Cinna, ae, m. : Cinna colo, is, ere, colui, cultum : honorer, cultiver columna, ae, f. : colonne coma, ae, f. : chevelure, cheveux comito, as, are : accompagner Cordus, i, m. : Cordus cras, inv. : demain cum, inv. : conj., comme ; prép, avec cur, inv. : pourquoi ? de, prép. + abl. : au sujet de, du haut de, de dens, dentis, f. : dent dico, is, ere, dixi, dictum : dire, appeler discipulus, i, m. : élève displiceo, es, ere, cui, citum : déplaire diues, diuitis : riche do, das, dare, dedi, datum : donner dominus, i, m. : maître domus, us, f. : maison ; domi : à la maison dono, as, are : alicui aliquod, ou aliquem aliqua re : donner qqch à qqun edo, edis ou es, edere ou esse, edi, esum : manger edo, is, ere, edidi, editum : faire sortir, faire naître, publier ego, mei : je emo, is, ere, emi, emptum : acheter eques, itis, m. : chevalier, cavalier et, conj. : et etiam, inv. : même ex, prép. : (+abl) hors de, de exigo, is, ere, egi, actum : chasser, achever, réclamer fateor, eris, eri, fassus sum : reconnaître, avouer febris, is, f. : fièvre fero, fers, ferre, tuli, latum : porter, supporter, rapporter flagello, as, are : fouetter, surveiller, renfermer, emprisonner flauus, a, um : jaune, blond forte, inv. : par hasard frequens, entis : fréquenté, populaire Gallicus, a, um : Gaulois gelo, as, are : geler, faire geler gens, gentis, f. : tribu, famille, peuple gleba, ae, ou glaeba : motte de terre, terre |
grex, gregis, m. : troupeau habeo, es, ere, bui, bitum : avoir heri, ou here, inv. : hier hic, haec, hoc : ce, cette hodie, adv. : aujourd'hui iam, inv. : déjà, à l'instant ille, illa, illud : ce, cette in, prép. : (acc. ou abl.) dans, sur, contre incumbo, is, ere, cubui, -cubitum : s'étendre sur, s'appuyer sur, s'appliquer à innumerus, a, um : innombrable ioco, as, are, et iocor, aris, ari : plaisanter is, ea, id : ce, cette iste, a, ud : ce iuro, as, are : jurer Laecania, ae, f. : Laecania langueo, es, ere : être faible, abattu lateo, es, ere, latui : se chacher lego, is, ere, legi, lectum : cueillir, choisir, lire Lesbius, a, um : lesbien libellus, i, m. : petit livre, affiche libertinus, a, um : d'affranchi licet, imp. : il est permis longe, inv. : longuement, au loin longus, a, um : long magis, adv. : plus magnus, a, um : grand male, inv. : mal, vilainement manus, us, f. : main meus,mea, meum : mon Minerua, ae, f. : Minerve miror, aris, ari : s'étonner mitto, is, ere, misi, missum : envoyer moueo, es, ere, moui, motum : déplacer, émouvoir ne, inv. : pour que... ne... pas, de peur que, que nec, neque = et non , et...ne...pas nemo, neminis : personne, nul... ne Nestor, oris, m. : Nestor niger, gra, grum : noir Niliacus, a, um : du Nil nisi,inv. : si... ne... pas ; excepté niueus, a, um : de neige noli, ite + inf. : = ne + impératif nolo, non uis, nolle, nolui : ne pas vouloir, refuser non, neg. : ne...pas nosco, is, ere, noui, notum : apprendre ; pf. savoir notus, a, um : connu, fameux, familier nullus, a, um : aucun numquam, inv. : ne... jamais numquid, inv. : est-ce que nunc, inv. : maintenant nuper, inv. : naguère, récemment obscurus, a, um : obscur ops, opis, f. : sing., pouvoir, aide ; pl., richesses opus, eris, n. : oeuvre. opus est+abl, il faut orbis, is, m. : cercle globe. - terrarum : le monde oro, as, are : prier paenulatus, i, m. : vêtu du manteau de voyate ; s'oppose à togatus, donc : non-citoyen Parma, ae : Parme (ville productrice de laine) Parthus, i, m. : Parthe pauci, ae, a : peu de pauper, eris : pauvre |
peto, is, ere, iui, itum : chercher à atteindre, attaquer, demander Philo, onis, m. : Philon pingo, is, ere, pinxi, pictum : peindre placeo, es, ere, cui, citum : plaire populus, i, m. : peuple possum, potes, posse, potui : pouvoir Postumus, i, m. : Postumus Priamus, i, m. : Priam protinus, inv. : droit devant, aussitôt quam, inv. : que quando, inv. : quand quanto, inv. : combien ? quantus, a, um, pr. excl et interr : quel (en parlant de grandeur) qui, quae, quod : qui quilibet, quaelibet, quodlibet : n'importe qui (quoi), le premier venu quisquis, quidquid ou quicquid : quiconque quod, conj. : parce que quotiens, inv. : toutes les fois que (souvent avec ... totiens) ratio, onis, f. : raison, raisonnement resaluto, as, are : répondre au salut saepe, inv. : souvent sapio, is, ere, ii : avoir du goût, de l'intelligence scio, is, ire, sciui, scitum : savoir se, pron. réfl. : se, soi sed, conj. : mais semper, inv. : toujours seruio, is, ire, ii ou iui, itum : être esclave serum : tard, trop tard seruo, as, are : sauver seruus, i, m. : esclave si, conj. : si sic, inv. : ainsi ; sic... ut : ansi... que sum, es, esse, fui : être sumo, is, ere, sumpsi, sumptum : se charger de, prendre suus,a, um : son Syene, es : f. : Syène Symmachus, i, m. : Symmaque tango, is, ere, tetigi, tactum : toucher tectum, i, n. : toit, maison Thais, idis, f. : Thaïs (courtisane romaine célèbre) Theodorus, i, m. : Théodore togatus, a, um : vêtu de la toge, donc : citoyen romain tondeo, es, ere, totondi, tonsum : raser, tondre, brouter totiens, inv. : tant de fois ; ... quotiens : autant de fois... que totus, a, um : tout entier tu, tui : tu, te, toi tueor, eris, eri, tuitus sum : protéger tuus,a, um : ton ubi, inv. : oû uel, inv. : ou, ou bien uenio, is, ire, ueni, uentum : venir uersus, us, m., ou uorsus : vers uinco, is, ere, uici, uictum : vaincre uita, ae, f. : vie uiuo, is, ere, uixi, uictum : vivre unde, conj. : d'oû uoco, as, are : appeler ut, conj. : pour que, que, comme Venus, eris, f. : Vénus |