Collatinus, index > latin > argent

PARCIMONIE DES ANCIENS ROMAINS

Parsimonia apud ueteres Romanos et uictus atque cenarum tenuitas non domestica solum obseruatione ac disciplina, sed publica quoque animaduersione legumque complurium sanctionibus custodita est. Legi adeo nuper in Capitonis Atei coniectaneis senatus decretum uetus C. Fannio et M. Valerio Messala consulibus factum, in quo iubentur principes ciuitatis, qui ludis Megalensibus antiquo ritu mutitarent, id est mutua inter sese dominia agitarent, iurare apud consules uerbis conceptis non amplius in singulas cenas sumptus esse facturos, quam centenos uicenosque aeris praeter olus et far et uinum, neque uino alienigena, sed patriae usuros neque argenti in conuiuio plus pondo quam libras centum inlaturos.
Aulus Gellius, 2, 24
ac, atque, conj. : et, et aussi
adeo, inv. : tellement, d'ailleurs
aes, aeris, n. : bronze, argent-monnaie
agito, as, are : mettre en mouvement, s'occuper de
alienigena, ae, f. : venu de l'étranger
amplus, a, um : grand, important
animaduersio, onis, f. : application, attention, observation
antiquus, a, um : ancien
apud, prép+acc : près de, chez
argentum, i, n. : argent
at, inv. : mais
Atei ?
Aulus ?
C, = Caius, ii, m. : abbréviation.
Capito Ateus, (onis, i), m. : Capito Ateus (juriste)
cena, ae, f. : cène, repas du soir
centenos uicenosque : cent vingt (acc.)
centum, inv. : cent
ciuitas, atis, f. : cité, état
complures, ium : nombreux
coniectanea, orum, n. : conjectures
consul, is, m. : consul
conuiuium, ii, n. : repas en commun, banquet
custodio, is, ire, iui ou ii, itum : protéger, défendre
decretum, i, n. : décision, décret
disciplina, ae, f. : enseignement, discipline
domesticus, a, um : privé, domestique
dominium, ii, n. : festin
et, conj. : et
facio, is, ere, feci, factum : faire
Fannius, i, m. : Fannius
far, farris, n. : blé, gāteau sacré
in, prép. : (acc. ou abl.) dans, sur, contre
infero, es, ferre, tuli, illatum : porter dans, servir
inter, prép : (acc) parmi, entre
is, ea, id : ce, cette
iubeo, es, ere, iussi, iussum : ordonner
iuro, as, are : jurer
lego, is, ere, legi, lectum : cueillir, choisir, lire
lex, legis, f. : loi, condition(s) d'un traité
libra, ae, f. : livre [poids], balance
ludo, is, ere, lusi, lusum : jouer
ludus, i, m. : jeu, école
M, inv. : abréviation de Marcus
ludi Megalenses : fête romaine (4 avril)
mutito, as, are : s'inviter successivement à manger
mutuus, a, um : réciproque, mutuel
ne, inv. : pour que... ne... pas, de peur que, que
non, neg. : ne...pas
nuper, inv. : naguère, récemment
obseruatio, onis, f. : observation, attention, scrupule
olus, eris, n. : légumes
parsimonia, ae, f. : économie, épargne
patria, ae, f. : patrie
plus, pluris, n. : plus, plus cher
pondo, inv. : en poids (distingue les unités monétaire et de poids)
praeter, inv. : sauf, si ce n'est
princeps, ipis, n. m. et adj. : premier, chef, empereur
publicus, a, um : public
quam, inv. : que
qui, quae, quod : qui
quo, inv. : oû ? (avec changement de lieu)
ritus, us, m. : rite, usage, cérémonie
Romanus, a, um : Romain
sanctio, onis, f. : peine, sanction, punition
sed, conj. : mais
senatus, us, m. : sénat
sese, pron. : = se
singuli, ae, a : chacun en particulier, chacun un
soleo, es, ere, ui, itum : avoir l'habitude de
solus, a, um : seul
sum, es, esse, fui : être
sumptus, us, m. : dépense, frais
tenuitas, atis, f. : pauvreté, simplicité
Valerius (i) Messala (ae) m. : Valerius Messala
uerbum, i, n. : parole, mot ; uerba concepta : paroles rituelles
uetus, eris : vieux
uictus, us, m. : nourriture
uinum, i, n. : vin
utor, eris, i, usus sum : utiliser